بررسی نمونه‌ای از پارچه‌های دوره ایلخانی موجود در موزه مقدم دانشگاه تهران

Authors

  • زهرا علی نژاد اسبوئی باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، استان تهران، تهران
  • فیروز مهجور گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، استان تهران، شهر تهران
Abstract:

در این مقاله، به بررسی نمونه‌ای از پارچه‌های موزه ایران (موزه مقدم دانشگاه تهران)، با روش‌های آزمایشگاهی و تطبیقی پرداخته‌شده است. هدف اصلی این پژوهش عبارت است از مطالعه، بررسی و شناخت نقش‌مایه‌ها، تکنیک بافت و شناسایی نوع رنگینه‌های به کاررفته در الیاف پارچه‌ها، با استفاده از روش‌های آزمایشگاهی (طیف‌سنجی انعکاسی مادون‌قرمز FTIR) به‌علاوه، مطالعات تطبیقی بر روی نمونه‌های مشابه به‌منظور تعیین قدمت احتمالی اثر نیز صورت گرفته است. مطالعات حاکی از آن‌اند که بافت این پارچه به‌صورت مرکب دوروست و الیاف آن از ابریشم بدون تاب است که احتمالاً برای استحکام‌بخشی آن آهار به‌کاررفته است. همچنین نتایج حاصل از بررسی‌های به‌عمل‌آمده بر روی تکنیک بافت و نیز تحلیل تطبیقی نقش‌مایه‌ها که مشتمل است بر ابرهای چینی و گاوهایی که قرینه روبه روی هم قرارگرفته‌اند، مشخص می‌سازد که می‌توان اثر اشاره‌شده را منسوب به سدهٔ هشتم هجری قمری و دورهٔ ایلخانی برشمرد. این نتیجه‌گیری با توجه به فقدان پارچه‌های ایرانی منسوب به دوره ایلخانی که دارای هویتی قطعی باشند، اهمیت و ارزش مطالعه و بررسی دقیق پارچهٔ حاضر را مضاعف می‌سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی قالیهای تصویری دوره قاجار (موجود در موزه فرش ایران)

قالیهای تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالیهای دوره قاجار را تشکیل میدهند که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه فرش ایران نگهداری میشوند. مطالعه و بررسی چنین مجموعه وسیع و گستردهای که در دوره قاجار، خلق شده و رواج یافت، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به تاریخ قالیبافی به ویژه در زمینه طرح و نقش قالیها است. پدیده تصویرگری در قالیهای قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره بهشدت هم ...

full text

مطالعه تطبیقی و آزمایشگاهی تکه پارچه اشکانی ـ ساسانی موزه مقدم دانشگاه تهران

استاد محسن مقدم در حین حیات خود مجموعه بی نظیری از آثار پارچه ای ایرانی مربوط به دوران ساسانی، قرون اولیه اسلام(آل بویه)، قرون میانی اسلام، دوران صفوی، قاجار و پهلوی و تعدادی آثار پارچه ای کشورهای خارجی جمع آوری نموده است. با انجام مطالعات تطبیقی و آزمایشگاهی بر روی یک تکه پارچه از مجموعه پارچه های موزه مقدم مشخص شد که این اثر مربوط به دوران اشکانی یا اوایل عصر ساسانی است. هدف از انجام این پژوه...

full text

بررسی آثار نقاشی موزه مقدم تهران

محسن مقدم استاد ممتاز دانشکده هنر دانشگاه تهران بود.او در زمینه ی نقاشی، باستان شناسی و تاریخ هنر تحصیل کرد.او از دوران کودکی به نقاشی وجمع آوری آثار قدیمی پرداخت.دکتر مقدم وهمسرش سلما مقدم خانه ی خود را تبدیل به کلکسیونی از اشیاء ارزشمند با معماری اصیل ایرانی کردند و به دانشگاه تهران اهدا نمودند. این پایان نامه که بر اساس شیوه ی تحقیقی و تألیفی است، به چگونگی جمع آوری آثار موجود در این موزه م...

15 صفحه اول

بررسی قالیهای تصویری دوره قاجار (موجود در موزه فرش ایران)

قالیهای تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالیهای دوره قاجار را تشکیل میدهند که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه فرش ایران نگهداری میشوند. مطالعه و بررسی چنین مجموعه وسیع و گستردهای که در دوره قاجار، خلق شده و رواج یافت، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به تاریخ قالیبافی به ویژه در زمینه طرح و نقش قالیها است. پدیده تصویرگری در قالیهای قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره بهشدت هم ...

full text

فن شناسی و آسیب شناسی قطعه پرده منسوب به دوره صفوی موجود در موزه مقدم

قرن دهم و یازدهم هـ ق را می توان عصر طلایی هنر پارچه بافی در ایران نامید. عوامل متعددی در این دوره موجب رشد صنعت پارچه بافی شد، به طوری که استفاده ماهرانه از بافت های پیچیده، ترکیب رنگهای مختلف، نوآوری در طراحی و به کار بردن رشته های طلا و نقره در بافت پارچه موجب تولید منسوجات کم نظیری از جمله پارچه های زربفت شده است. قطعه پرده مورد پژوهش به شماره ثبت 3421 نمونه ای از پارچه های نفیس زربفت منسو...

مطالعه باستان شناختی و آنالیز آزمایشگاهی منسوجات دوره صفوی، مطالعه موردی منسوجات دوره صفوی موزه مقدم دانشگاه تهران

انواع منسوجات از ملزومات زندگی انسان بوده است. ولی به دلیل ناپایداری مواد اولیه، اغلب با گذشت مدت کوتاهی در شرایط نامناسب تخریب می شوند. به همین علت،َ معمولاً توجه به منسوجات در میان مطالعات باستان-شناسی بسیار اندک و محدود است. موزه ی مقدم دانشگاه تهران در سال 1351 ه.ش، از طرف دکتر محسن مقدم به دانشگاه تهران وقف شده است. این موزه دارای نمونه پارچه هایی است که از ارزش تاریخی بالایی برخوردارند که...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 7

pages  85- 100

publication date 2012-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023